Kinderdijk

Kinderdijk to jedno z tych miejsc w Holandii, w którym większość Holendrów jeszcze nie była - czyt. atrakcja czysto turystyczna. Jest to mała wioska położona w gminie Nieuw-Lekkerland (prowincja Holandia Południowa), około 15 kilometrów na wschód od Rotterdamu, która słynie ze znajdujących się tam zabytkowych wiatraków. Wiatraki z Kinderdijk w roku 1997 zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa przyrody UNESCO.

Powstanie wiatraków wiąże się z położeniem Kinderdijk - wieś ta znajduje się bowiem na polderze Alblasserwaard, w miejscu złączenia się rzek Noord oraz Lek. Początkowo sprawdzał się system kanałów odprowadzających wodę z polderu, ale z biegiem czasu w kanałach zaczął osadzać się piasek, co je znacznie spłycało. Żeby chronić Kinderdijk przed zalaniem, waterschappen ("zarządy wodne") De Overwaard oraz De Nederwaard wybudowały wiatraki celem odpompowywania wody z polderu. W roku 1738 De Nederwaard postawił osiem z nich - zbudowanych z kamienia, na planie koła. Wiatraki te różnią się od siebie wyłącznie detalami (budowane były przez różnych wykonawców) a rozpiętość ich skrzydeł wynosi od 27,5-28 metrów. Dwa lata później kolejne osiem, tym razem na planie ośmioboku i o rozpiętości skrzydeł od 28,6-29,5 metra, powstało w basenie zarządu De Overwaard. Rozmieszczenie wiatraków można zobaczyć tutaj: Kinderdijk. Oprócz wspomnianych 16, w Kinderdijk znajdują się jeszcze trzy "specjalne" wiatraki: tzw. "wipmolen" z roku 1620 na polderze Blokweer, oraz dwa: De Hoge Molen oraz De Lage Molen z roku 1760, zbudowane na planie ośmioboku i pokryte strzechą - na polderze Nieuw-Lekkerland. Mimo, że większość z nich jeszcze działa, odpompowywanie wody przejęte zostało przez dwie stacje napędzane olejem napędowym. 

Proces odpompowywania ma dwa stopnie: pierwszy stopień to odpompowanie wody z najniższego (poziom polderu) do wyższego basenu, który ciągnie się przez cały Alblasserwaard. Kolejny stopień to wpompowanie wody do zbiornika, skąd wypuszczana jest ona dalej przez śluzę do rzeki. Różnica poziomów przepompowywanej wody wynosi ok. 140 cm.

Widoczne z daleka wiatraki służyły dawniej do sygnalizacji. Poniższe zdjęcie przedstawia ułożenie skrzydeł wiatraka i znaczenie poszczególnych układów (krótka przerwa, długa przerwa/nieczynny, święto i żałoba).

www.wiatrak.nl

Ciekawostki:

• Wiatrak (wipmolen) "De Blokker", mimo że zaliczany do wiatraków z Kinderdijk, oficjalnie należy do gminy Alblasserdam;
• "De Blokker" spłonął w roku 1997, został odbudowany i oddany do ponownego użytku w roku 2000;
• Jeden z wiatraków (okrągłych) można zobaczyć od środka (za "niewielką" opłatą wynoszącą 6 euro/os.);
• Powierzchnia polderu Alblasserwaard wynosi 24.000 ha;
• W połowie XX wieku zniszczeniu uległ 20ty wiatrak, trzeci z polderu Nieuw-Lekkerland. Jego skrzydła zbyt szybko się obracały i nie utrzymał on ich ciężaru. Wiatrak ten nigdy nie został odbudowany;
• "De klap van de wiek krijgen" - "rąbnięty skrzydłem" - powiedzeniem tym oznacza się kogoś, kto plecie bzdury;
• Od roku 1886, jako pierwsze miejsce w Holandii, Kinderdijk ma prąd.